2018 - Albanian Energy Blog

30Dhj 2018 by Dr Lorenc Gordani No Comments

Përfitimet ekonomike të vënies në praktik të bursës së energjisë

Hulumtim

Përfitimet ekonomike të vënies në praktik të bursës së energjisë Analizë nga Dr. Lorenc Gordani Këshilltar Ligjor për Çështjet e Energjisë [pj-news-ticker] Faktet janë se dy dekadat e fundit kanë parë një prirje të përgjithshme drejt krijimit të tregjeve të energjisë elektrike rajonale ose ndërrajonale që përfshijnë disa vende apo shtete. Një shembull për ekselencë është Tregu i Brendshëm i Energjisë Elektrike (IEM) i Bashkimit Evropian (BE-së), i cili shërben si model udhëzues dhe pikë mbërritje edhe e tregut në zhvillim në Evropën Juglindore (apo ish zona e 8-të në referimin e vjetër) ku bën pjesë edhe Shqipëria. Por fakt është edhe se integrimi i tregut për rajonin, përveç se të qenit pjesë e proceseve të pakthyeshme drejt BE-së, ulë kostot e operimit të sistemit duke siguruar hapësirë për gjeneruesit…

26Dhj 2018 by Dr Lorenc Gordani No Comments

Hapat final të vënies në praktikë të bursave të energjisë elektrike

Hulumtim, Informim

Hapat final të vënies në praktikë të bursave të energjisë elektrike Analizë nga Dr. Lorenc Gordani Këshilltar Ligjor për Çështjet e Energjisë [pj-news-ticker] Me fillimin e vjeshtës 2018, iniciativa e tregut të energjisë elektrike të 6 vendeve të Ballkanit Perëndimor ka hyrë në fazën përfundimtare të përgatitjes siç referohet nga takimet e realizuara në Sekretariatin e Komunitetit të Energjisë midis 24-26 Shtatorit në Vjenë. Tashmë, projektet e diskutuara prej disa vitesh në tavolinat teknike, janë duke u transformuar në korniza konkrete kontraktuale dhe qeverisëse direkt të zbatueshme nga autoritetet përgjegjëse kombëtare. Për të bëre të mundur të cilën takimi i më sipër pranë Sekretariatit, inicioi Platformën e Koordinimit të Rregullatoreve të iniciativës që na shikon direkt të përfshire bashkë me vendet e rajonit. Kuadër që është plotësuar me takimin e parë…

21Dhj 2018 by Dr Lorenc Gordani No Comments

6BP drejt harmonizimit të TVSH-së dhe prokurimit publik në energji

Hulumtim, Informim

6BP drejt harmonizimit të TVSH-së dhe prokurimit publik në energji Analizë nga Dr. Lorenc Gordani Këshilltar Ligjor për Çështjet e Energjisë [pj-news-ticker] Hapja e tregjeve të energjisë elektrike dhe integrimi i tyre rajonal kërkon një “fushë loje” të barabartë për të gjithë pjesëmarrësit. Zbatimi i duhur i rregullave të prokurimit publik është i rëndësishëm për zhvillimin e konkurrencës dhe për marrjen e shërbimeve cilësore dhe mallrave me çmime më të drejta, në tregjet e energjisë elektrike të gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor (6BP). Në përgjithësi, aktet zbatuese dhe masat kalimtare nuk inkurajojnë konkurrencën në nivelin e tregut me shumicë. Në të gjithë 6BP, veçanërisht problematike është prokurimi nga kompanitë që kryejnë një shërbim me interes të përgjithshëm e të ngarkuar me detyrimin e shërbimit publik. Ekziston gjithashtu nevoja për të…

13Dhj 2018 by Dr Lorenc Gordani No Comments

Shërbimet e bursës drejt ofrimit mbi një bazë tregu të përbashkët

Hulumtim

Shërbimet e bursës drejt ofrimit mbi një bazë tregu të përbashkët Analizë nga Dr. Lorenc Gordani Këshilltar Ligjor për Çështjet e Energjisë Sekuenca etregut në SHBA (majtas) dhe në modelin e BE-se (djathtas) [pj-news-ticker] Optimizimii çmimeve të bursës, në tregun e ditës së ardhshme DAM, përcaktohet në mënyrë tërëndësishme nga sinjalet efektive të bazuara në treg për të plotësuar nevojënpër energji shtesë. Në këtë drejtim, modeli i tregut të balancimit i adoptuarnë kontekstin e BE-së (ndryshe nga ai në kohë reale në tregjet amerikane) shikontë plotësuarit të nevojës me anë të ankandeve të zhvilluara direkt nga Operatorii Sistemit (SO). Qëllimi i balancimit është sigurimi i kërkesave për energji shtesë në afatshkurtër. Në këtë rast, efikasiteti ekonomik bazohet në blerjet e energjisë duke përdorur kriteret e tregut. Rregulla të cilat po…

05Dhj 2018 by Dr Lorenc Gordani No Comments

Integrimi rajonal hap drejt bursës së përbashkët të energjisë

Hulumtim, Informim

Integrimi rajonal hap drejt bursës së përbashkët të energjisë Analizë nga Dr. Lorenc Gordani Këshilltar Ligjor për Çështjet e Energjisë [pj-news-ticker] Koha e ndryshimit ka trokitur tashmë edhe për tregun e energjisë në Ballkanin Perëndimor. Zhvillimet politike të orientuara drejt plotësimit të integrimit rajonal, po sjellin edhe transformimin në themel të tregut me shumicë nëpërmjet adoptimit të bursave të energjisë. Aktiviteti kryesor i së cilave fokusohet në përcaktimin e çmimit të energjisë elektrike për çdo orë të ditës së nesërme (DAM). Në mënyre më specifike, pavarësisht hezitimeve të ndryshme, në periudhën e fundit Komisioni Evropian e ka shpejtuar ritmin e hapjes së kapitujve për energjinë dhe infrastrukturën me Malin e Zi dhe Serbinë. Proces i cili, me vendimin mbi themelimin e operatorit të bursës të energjisë elektrike shqiptare (APEX), qe…

02Dhj 2018 by Dr Lorenc Gordani No Comments

Zgjerohet ndarja e kapaciteteve të rrjetit të energjisë në nivel rajonal

Hulumtim, Informim

Zgjerohet ndarja e kapaciteteve të rrjetit të energjisë në nivel rajonal Analizë nga Dr. Lorenc Gordani Këshilltar Ligjor për Çështjet e Energjisë [pj-news-ticker] Rrjeti i energjisë rajonal është i mbingarkuar përveç se nga kapacitetet e limituara të tij edhe sepse në shumicën e zonave është projektuar për të furnizuar ngarkesën lokale me energjinë e prodhuar në impiantet e gjenerimit vendor, në vend që të sigurojë shkëmbime të energjisë në shkallë të gjerë rajonale. Kështu, thelbësore bëhet mekanizmi i përdorur për shpërndarjen e kapacitetit të interkonjeksionit tek agjentët e tregut rajonal. Me saktësisht, përputhshmëria kombëtare me kriteret e kërkuara në nivel rajonal, gjithmonë në zgjerim të vazhdueshëm, ka arritur tashmë nivelin e zbatimit në 52%. Në këtë drejtim, sa këtu ka parë së fundmi hyrjen në fuqi të Marrëveshjes së Ndërlidhjes…

29Nën 2018 by Dr Lorenc Gordani No Comments

Përfitimet nga integrimi në tregun rajonal të sektorit të energjisë

Hulumtim

Përfitimet nga integrimi në tregun rajonal të sektorit të energjisë Analizë nga Dr. Lorenc Gordani Këshilltar Ligjor për Çështjet e Energjisë [pj-news-ticker] Dy dekadat e fundit kanë parë një prirje të përgjithshme drejt krijimit të tregjeve të energjisë elektrike rajonale ose ndërrajonale që përfshijnë disa vende apo shtete. Një shembull për ekselence është ai i Tregut te Brendshëm të Energjisë Elektrike të Bashkimit Evropian (IEM), i cili shërben si model udhëzues dhe pike mbërritje edhe e tregut në zhvillim në Evropën Juglindore ku merr pjese edhe Shqipëria. Mbi sa me sipër ne ketë analize te shkurtër nuk do trajtojmë sfidat dhe kërkesat me të cilat ballafaqohet ky proces aktualisht në plotësim, parimet që duhen ndjekur në hartimin e tregjeve rajonale, dhe fazat në integrimin e sistemeve në një treg rajonal,…

27Nën 2018 by Dr Lorenc Gordani No Comments

Sfidat e zhvillimit të tregut rajonal të energjisë

Hulumtim

Sfidat e zhvillimit të tregut rajonal të energjisë Analizë nga Dr. Lorenc Gordani Këshilltar Ligjor për Çështjet e Energjisë [pj-news-ticker] Parashikimi mbi hapjen e bursës se energjisë në Maqedoni në nëntor 2019 dhe homologimi me atë Bullgare brenda janarit 2020, përbenë një nga risitë me kryesore qe komunikohen nga raporti periodik i monitorimit të energjisë në Ballkanin Perëndimor*. Por mbi te gjitha, veçanërisht interes për Shqipërinë përbenë hyrja në fuqi e marrëveshjes ndërmjet KOSTT dhe ENTSO-E, ne vijim te krijimit te kompanisë Elekrosever në nëntor 2018. Pavarësisht daljes se afërmi si bllok me vete te Kosovës (dhe zhbllokimit eventual te çështjeve te mbajtura pezull nga Serbia me mundësinë e vënies ne pune te linjës se interkoneksionit me Shqipërinë), dhe plotësimeve domethënëse te arritura nga ish Republika Jugosllave e Maqedonisë, apo…

24Nën 2018 by Dr Lorenc Gordani No Comments

Metodologjitë kryesore të shpërblimit në monopolet në energjetik

Hulumtim

Metodologjitë kryesore të shpërblimit në monopolet në energjetik Analizë nga Dr. Lorenc Gordani Këshilltar Ligjor për Çështjet e Energjisë [pj-news-ticker] Në ditët e sotme diskutohet gjerësisht mbi ndërhyrjet publike në rregullimet e monopoleve natyrore, lidhur me shërbimet që ato ofrojnë, për sa i përket: energjisë elektrike, ujit, telekomunikacionit, gazit, etj. Në këtë artikull do fokusohemi tërësisht në lidhje me industrinë e rrjetit të energjisë elektrike, me referencë specifike mbi bazat e metodave më të zakonshme për rregullimin e të ardhurave në veçanti në kompanitë e shpërndarjes së energjisë elektrike. Tradicionalisht, metoda më e zakonshme rregulluese e shpërblimit apo njohjes të të ardhurave është ajo që njihet si kosto e shërbimit ose rregullimi i normës së kthimit. Në ketë rast, çdo një ose dy vjet, rregullatori analizon kostot, asetet dhe investimet…

22Nën 2018 by Dr Lorenc Gordani No Comments

Ndikimi i gjenerimit të shpërndarë në rrjetin e energjisë

Hulumtim

Ndikimi i gjenerimit të shpërndarë në rrjetin e energjisë Analizë nga Dr. Lorenc Gordani Këshilltar Ligjor për Çështjet e Energjisë Pedagog në Departamentin e Drejtësisë të UMB-së [pj-news-ticker] Ulja në vazhdimësi e kostove të paneleve fotovoltaike po ndikon drejtpërsëdrejti në rritjen e interesit për vet-prodhimin (apo prosumer) të energjisë elektrike. Natyrisht, mundësia eventuale e lidhjes së tyre direkt me rrjetin e shpërndarjes, njohur gjerësisht si gjenerues të shpërndarë (Distribute Generation - DG), do të shtonte edhe më tej përfshirjen e përdorimit në shkallë të gjerë të kësaj teknologjie, duke përputhur njëkohësisht target-et e pavarësisë energjetike me politikat e qëndrueshmërisë e të ndikimit të ulët në mjedis. Por që kjo përputhje ideale të ndodhë disa nga çështjet që do duhet të adresohen dhe zgjidhen paraprakisht kanë të bëjmë me vlerësimin e…